یک: ریشه ی تاریخیِ قضاوت ها و فتواهای مذهبی در میان کشورهایی شبیه ایران، اگر یک درصدش، بنا بر رواجِ صلح و راستی و درستی و کدورت زدایی و نیک آراییِ روانی و اجتماعیِ مردمان داشته است، نود و نه در صدش، بنا بر ریاستگرایی و مفسده پردازی و مفتخواری داشته است. نه این که من – محمد نوری زاد – خواسته باشم “همینجوری” بر این مهم انگشت نهاده باشم. نخیر، صورتِ درونی و بیرونیِ هر جامعه، این را نشان می دهد. که یعنی: اگر در حوالی قضاوت ها و فتاوای مذهبی، راستی و انصاف و پاکدستی و مدارا و انسانیت پیدا شده بود، هم صورتِ درونی و هم صورتِ بیرونیِ مردمان، به پاکیزگیِ رفتاری، و به نیک اندیشی گراییده بود. مگر می شود شمایی که خودتان درستکارید، در وسعتی به درازنای تاریخ، وقت و بی وقت به مردم بگویید: درست باشید، و این درستی منتشر نشود؟ اگر می بینیم این درستی منتشر نشده، باید برای یافتنِ چرایی اش، به سر چشمه ها سر بزنیم. که اگر به سر چشمه ها سر بزنیم، بچشم خود خواهیم دید که: آنی که از چشمِ چشمه می جوشد، ناجور و نادرست است. چشمِ چشمه به ما می گوید: آدمهایی که خودشان خلافکار و ناجور و نادرست بوده اند، بظاهر و در درانای تاریخ، مرتب به مردمان می گفته اند: درست باشید، و خودشان در پس پرده، با زد و بندها و نکبت های اخلاقی، پوست از تنِ جسم و جانِ جامعه دریده اند.

دو: پوست کنده اگر بخواهم بگویم، می شود این: اگر در فتاوای آیت الله های نجف و قم و اصفهان و مشهد و اراک و هرکجا، راستی و درستی و انصاف و ادب بود، حتماً به “تربیت” مردمان می انجامید. دلیلِ این که مردمان ما به یک بی تربیتی ملی و مذهبی دچار شده اند، که این بی تربیتی، خودش به یک جور تربیتِ جاری بدل شده، علتش، تسرّیِ همین خصلتی ست که در خانه ی آیت الله ها دست بدست می شود و سر ریزش به سمت مردم هجوم می برد.

سه: اگر پادشاهان و حاکمان و قلچماقان، با بیرونِ مردمان سر و کار داشته اند، شخصت های دینی، با درونِ مردمان می آمیخته اند. حاکمان سرضرب و بدون معطلی، مستقیم می رفته اند سراغ اموال و زن و دختر و بچه های مردم و سهمشان را بر می داشتند و خط و نشان شان را می کشیدند و می رفتند، دکانداران دینی اما برای این که به همان دستاوردهای حاکمان نائل آیند، سر به درون مردمان فرو بردند. شب که یک روستایی سر بر بالین می نهاد، از دوسوی می سوخت: یکی برای مالی که ازش برده بودند، و یکی جهنمی که مرتب شعله اش زبانه می کشید.

چهار: اگر بخواهم بی اعوجاج سخن بگویم می شود این: اگر در قضاوت ها و فتاوای تاریخیِ آیت الله ها، رطوبتی از تربیت بود، باید از کوچه پس کوچه های نجف و قم، نور به آسمان ساطع می شد، نه این که شهر قم، بنا به آمارهای کشوری، نخستین شهر فاسد کشور باشد. دلیلِ این که آیت الله های قم نشین، از آراستنِ روان و جسمِ قم در مانده اند، هیچ نیست الا این که: برآیندِ هر چه که در کله ی آیت الله های مذهبی می گذرد، نسبتی با تربیتِ انسانی ندارد و در مجموع به بی تربیتیِ مردمان می انجامد. نیز از آنسوی این که: هرچه یک جامعه، از تراوشات و دخالت های مذهبی و امرو نهی های شخصیت های مذهبی دور و دورتر باشد، بهتر و شایسته تر و حتمی تر می تواند راه به بهروزی ببرد.

پنج: من در اینجا به یک نمونه از قضاوت ها و فتواهای مخوف مذهبی می پردازم تا شما ببینید چه بی تربیتی عمیقی در اینجور فتواها موج می خورد. فتواهایی که در درازنای تاریخ، نسل ها را روفته اند و دودمان ها را به باد داده اند و آبروها را برده اند و مال مردم را به مفت بالا کشیده اند. فتواهایی که از بدو تولد تا بیخ مرگ، برای مردم تعیین تکلیف کرده اند و بنا نیز ندارند که دست از سر شعور مردمان بردارند.

شش: یکی از مقلدان، از همین ” آسدعلی خودمون” پرسیده: حضرت آیت الله، فرزندی از فرزندانِ یک خانواده ی زرتشتی، رفته و مسلمان شده. حالا تقسیم ارث در این خانواده ی زرتشتی به چه شکلی صورت می پذیرد؟ حضرتش پاسخ داده: تا مسلمان هست، چیزی به کافر نمی رسد! یعنی دار و ندار آن خانواده ی زرتشتی، می رسد به همان یک نفری که رفته و مسلمان شده. و یعنی بقیه ی اهل خانواده بروند غاز بچرانند.

هفت: آسدعلی در این فتوا، به یک فاجعه ی بزرگِ انسانی و به یک بی شعوری آشکار پای نهاده است. او در این فتوا، با زبانی به درازی جهل، دارد داد می زند: اگر همه ی دنیا به یک لقمه بدل شود، آن لقمه حتماً باید نصیبِ ولیِ مطلقه ی فقیهی بشود که اسمش هست آسدعلی خامنه ای! حالا اگر چیزی از این لقمه اضافه آمد، نصیب حواریون می شود. و اگر بازهم ریزه ای باقی ماند، نصیب مقلدان ناب و خالص می شود. و اگر چیزکی و دور ریزی بود، می ریزند جلوی جماعتی که اسمشان است: مردم!

محمد نوری زاد
پانزدهم بهمن نود و هفت – تهران

ارتباط با من:
@NoorizadMohammad1331
@MohammadNoorizad
www.instagram.com/mnourizad

فایل صوتیِ همین نوشته + و در ادامه: داستان واقعی آرمان