یک: ای بسا سخن من به لطیفه مانَد. که دینی تازه آورده باشم. اما چه جای لطیفه؟ مگر جایگاه پیامبری شوخی بردار است؟ نخیر، من خودم را یک پا پیمبرمی دانم. بی آنکه معجزه ای داشته باشم، و دستی به آسمان. دوست دارید آیا شما نیز پیامبر باشید؟ می گویم: چه بدتان بیاید و چه خوشتان، شما نیز پیامبرید. نه من، نه شما، که همه ی مردمان دنیا پیمبرند. نه مگر ما همگی، هر روز، هر ماه، هر سال، سخنی و پیامی را از این به آن می رسانیم؟ آری، همه ی ما پیمبریم. بی آنکه از آسمان آویخته باشیم. و بی آنکه معجزه ای آورده باشیم. اما تک تکِ ما پیامبران بی آسمان و بی معجزه، در دو چیز با پیامبران معجزه دار و آسمانی هم سخنیم. یک این که هر دو بخود حق می دهیم: حق با من است. و دیگر؟ دیگر این که: ای مردم، مرا باور کنید! این هم سخنیِ دوگانه، نیز سخنان دیگری در پی دارد که من بدانها نمی پردازم. چه سخنان دیگری؟ خودتان پیدا کنید! راهنمایی بکنم؟ نه، نمی کنم. خطرناک است.

دو: یخ بستگی ها و درهم فشردگی های حکومتی، به زایمانِ اندیشه ها و باورهای تازه می انجامند. بهمین خاطر است که من در این دوره ی توحش مذهبی، خودم بفکر پیامبری افتاده ام. کاری هم به شما ندارم. که می خواهید پیامبر باشید یا نمی خواهید. حالا یخ بستگی یعنی چه؟ یخ بستگی یعنی بن بست حقوقی. بن بست عاطفی و انسانی و شعوری. و یعنی زندگیِ قفسی. که مردمی، همه جوره برای پریدن و آسمان گردی، ولع و استعداد و توش و توان داشته باشند، اما تو بر سرشان بکوبی که: بی خیال پرواز و آسمان، به همین قفس قانع باش و بدان خو کن، و نیز دوستش داشته باش. خب، این که نمی شود. بشر و روان بشر، خیارچمبر نیست که بشود در قوطیِ کنسروش فشرد و درش را لاک و مهر کرد و فرستادش بازار. همینی که هست. چه بخواهی چه نخواهی.

سه: من – محمد نوری زاد – هم خدا را قبول دارم هم ندارم. هم مسلمانم هم کافرم. هم زرتشتی ام هم یهودی ام هم مسیحی ام هم کمونیست. شلم شوربا به این می گویند. هم فیلسوفم هم عارفم هم زاهدم هم شیخم هم مفتی ام هم محتسب. هم کارگرم هم کشاورزم هم مهندسم هم پزشک. وهم در ناسا، ماهواره به فضا می فرستم با میمون و بی میمون. این ها را می گویم تا همگان بدانند که من با آنان همدلم. و دیگرانی که در پی بیرون انداختن من از گردونه ی مسلمانی اند، بدانند که من مسلمانی ام که خروجی اسلامش خمینی و خامنه ای و خلخالی نیست. چرا که من اینان را قفس داران و چماقداران و پیامبرانِ قمه بدستی می دانم که هم راه آسمان را بسته اند، و هم به صورت مردمی که خواهان پرواز اند تف می کنند.

چهار: ما این روزها به یک دوره ی توحش مذهبی فرو شده ایم. این توحش مذهبی، بقایش در بی قراری و خسارت زایی و ویرانگری ست. و درعربده کشی و آشوبگری. توحش مذهبی یعنی: تو باید به همین راهی بروی که من نشانت می دهم. یعنی چه؟ این راهی که تو نشان من می دهی رو به دره است و من از همینجا عمق دره اش را می بینم. دره بی دره. برو جلو که راه دیگری نداری. دارم چرا ندارم. نداری. دارم. نداری. در توحش مذهبی، این گفتم گفت های پینگ پنگی، به بن بست می انجامد. به همان یخ بستگیِ قفسی. و درست در همین معرکه ی بن بستی و قفسی ست که نحله ها و باورها و افکار تازه و حتی مالیخولیایی پای به صحنه می نهند تا مخاطبان قفسیِ خود را التیام بخشند. این چهل سالگی جمهوری اسلامی نیز، دقیقاً دوره ای ست که یک دین تازه می طلبد. و من، آورنده ی این دین تازه ام. به من ایمان می آورید که؟

پنج: من مذهبی اختراع کرده ام از ملات «عشق و ادب». نه برای آذینِ زندگیِ قفسی. بل برای بیرون زدن از آن. به من که ایمان بیاورید، من با آموزه های دین تازه ام، راه خروج را دم گوشتان نجوا می کنم. در مذهب من، هرگز کسی بخاطر اعتقادش، و حتی بخاطر خطایی که مرتکب شده، گردن زده نمی شود. در مذهب من، بیش از خشم، لبخند جاری ست. در مذهب من، خدا، با ادب و مهربان و خواستنی ست. در مذهب من، خدا با رقص برگها، و با شکوه تبسم های نمکین، و با اشک ها و خنده های یک طفل شیرخواره، با مردم سخن می گوید. در مذهب من، جاذبه ای که بر دلها می نشیند و دل ها را مخاطب قشنگی های خود می سازد، چیزی جز، «مادرانگی» نیست. در مذهب من، همه «مادر» همدیگرند. و مثل مادر، به همنوع خویش عشق می ورزند و غم همدیگر را می خورند.

شش: در مذهب من، به همه ی خطاکاران فرصت داده می شود که برای یکبار هم که شده، لبخند و ادب و عشق را تجربه کنند! در مذهب من، هر آن که لبخند و ادب و عشق را تجربه کرده باشد، هرگز با اخم به یک شاپرک نمی نگرد! برای این که به مذهب من ایمان بیاورید، کافی ست صادقانه به نخستین کلاغی که بر می خورید، بگوییدش: سلام، دوستت دارم! با همین سلام، و با همین دوستت دارم، دیواره های قفس فرو می ریزد. و شما می توانید با کلاغ هایی که دوستشان می دارید، پرواز کنید. این توحش مذهبی، ما را جوری بی تربیت کرده که نه کلاغ ها را دوست داریم و نه همدیگر را و نه پرواز را. پیشنهاد می کنم به مذهب من ایمان بیاورید. ما چاره ای جز این نداریم که با تربیت شویم. بقای توحش مذهبی در بی تربیتیِ ماست. سخنِ دینِ من یک چیز بیش نیست. این که: هم کلاغ ها را و هم همدیگر را و هم پرواز را دوست بداریم.

محمد نوری زاد
بیست و پنجم آبان نود و هفت – تهران

@nooriZADmohammad1331
@MohammadNoorizad

من این سخن را در چهارده فروردین سال 96 به یادگار نهاده ام. مردم در آن روزها تهییج می شدند که به حسن روحانی رأی بدهند تا مگر سید ابراهیم رییسی قاتل رأی نیاورد.
بشنویدش
مروری است بر یک واقعیت تلخ قفسی