یک: بانو نرگس محمدی، و ده ها زن و مرد نیک اندیش و فهیم و نوعدوست ما بی آنکه مثل جلال الدین فارسی و قاتل ستار بهشتی، قتلی مرتکب شده باشند، و بی آنکه مثل آقا مجتبی خامنه ای، کودتای سال 88 را مدیریت کرده باشند و بابک زنجانی ها را برای دزدیدن اموال مردم به جان جامعه در انداخته باشند، و بی آنکه مثل قاضی مرتضوی جنایت ها و دزدی های کهریزک و تأمین اجتماعی را سامان داده باشند،

و یا اساساً مثل خود رهبری دست به جیب مردم برده باشند و پول مردم را به هرکجا گسیل فرموده باشند، و یا مثل خود رهبری امپراتوریِ افسانه ای و بی حساب و کتاب آستان قدس را به آخوند نابکاری چون واعظ طبسی سپرده باشند، و یا چون خود رهبری بر سرِ هر استان امام جمعگان بی سواد و حتی ام الفسادی چون حائری شیرازی و علم الهدی و سید احمد خاتمی و صدیقی و دری نجف آبادی و موسوی جزایری گمارده باشند، و یا مثل رهبری تشکیلات مافیایی و روبنده ای چون بنیاد مستضعفان و ستاد فرمان امام و هزار سوراخِ اقتصادی و غیر اقتصادی برای شخصِ شخیصِ خود آراسته باشند، و یا مثل رهبر، فساد و دزدی و دروغ و بیکاری و اعتیاد و ریاکاری و چاپلوسی را در جامعه ” نهادینه” کرده باشند، و یا مثل خود رهبر اعجوبه و عتیقه ای چون احمدی نژاد را بر سر مردم آوار کرده باشند، و یا مثل خود رهبر میخِ فضاحت هسته ای را به تابوت نسل های بر نیامده ی ما نیز کوفته باشند، و یا مثل خود رهبر، ترس و سانسور را با اعماق جان مردم آمیخته باشند، و یا مثل خود رهبر در اعدام و زندانی و آواره کردن معترضان و ناراضیان سهم و نقشی محوری داشته باشند، و یا مثل خود رهبر، ریز و درشت این کشور ملازده را به سرداران بی سواد و پخمه و دزد و آدمکش سپاه سپرده باشند، همچنان زندانی اند.

می گویم: آهای نرگس بانو، ای زندانی بی دلیل و بی گناهِ ما، ما را ببخشای که توش و توانمان اندک است و امضاء داران، فریادِ ما نمی شنوند. چه باک؟ نشنوند. تو که می شنوی. رو به زندان اوین می ایستم و دست بر سینه می نهم و می گویم: نرگس بانو، در برابر پاکی و پاکدامنی ات سر به تعظیم فرو می برم. تو آنقدر پاک و پاکدامنی که: گل ها. آن زمان که می شکفند و مفهوم زیبایی را بقدر فهم ما می پراکنند. و آنقدر شریف و شایسته ای که: آب روان. آنگاه که می رود تا تشنگانِ راه را بقدر بضاعتش سیراب کند. و آنقدر فهیم و خردمند و خیرخواهی که: آفتاب. آنجا که به روشنایی نویدمان می دهد. و آنقدر شوق انگیز و امیدوار و آمدنی و اعجاز گونه ای که: فردا. ما را ببخشای که در این ملک، سنگ ها را بسته اند و سگ ها را واگشوده اند و کار چندانی از ما برای رهایی ات بر نمی آید.

دو: دوست می دارم از میان زندانیان، دو بانوی دیگر را بر گزینم و از فرط شرمساری پیشِ پایشان بر زمین بنشینم و غبار از کف کفششان بروبم و همان غبار بر سر بیفشانم. نیک بانوانی چون: مهوش شهریاری و فریبا کمال آبادی. بانوانی که جرمشان هیچ نیست جز بهایی بودن و اداره ی دانشگاه خانگی برای دختران و پسران بهایی که به امر جناب رهبری جملگی نجس اند و از خیلی چیزها منجمله از تحصیل در دانشگاهها محروم اند الی الابد. این دو بانو اکنون هفتمین سال دوران حبس خود را در زندان اوین می گذرانند. بی یک روز مرخصی در این سالها. حکم این دو بانو و حکم پنج تن از اساتید بهایی (جمال الدین خانجانی، وحید تیز فهم، عفیف نعیمی، سعید رضایی و بهروز توکلی) همگی: تحمل بیست سال زندان است. بانو ژیلا بنی یعقوب در یکی از نوشته هایش، برای ما از قطعه شعری یاد کرده که بانو مهوش شهریاری در زندان سروده است. این قطعه ی سوزناک، به آمد و رفت زندانیان اشاره دارد و باقی ماندنِ همچنانِ شاعر در زندان:

غصه می خورند که می آیند،
خو می گیرند
می مانند
شادمانه می روند…
و
تو
همچنان نشسته ای
با قلمی در دست
و شعری
شاید برای هیچ کس

سه: در اواخر همین ماه خردادی که در آنیم، نمایشگاهی از نقاشی هایم در تهران بر گزار می شود. تلاش چند ماهه ی من برای برپایی نمایشگاه در اصفهان و شیراز و برخی از گالری های تهران بجایی نرسید. بارها رفتم و نشستم و صحبت کردم و نمونه ی کارها را نشانشان دادم. همگی با ابراز علاقه و این که: آقا ما شما را خیلی دوست داریم و … سرآخر پوزشخواهی کردند و محترمانه نه گفتند. از تک تک شما برای دیدن تابلوهایم دعوت می کنم. نشانی نمایشگاه را اوایل هفته ی بعد خواهم نوشت. تابلوهای دو نمایشگاه پیشین من عمدتاٌ طعمی از ” عشق” داشتند. در این نمایشگاه اما، من حس و حالی از ” نیایش” را برگزیده ام: هیبتی از یک انسان که دستهایش را واگشوده برسم نیایش.
چهار: هفته ی گذشته در پیاده روی یکی از خیابان ها، به مرد خسته ای برخوردم که از چین و شکنِ صورتش تراشه های یأس و دلمردگی بر می جهید. مرد، که شصت ساله می نمود، از بیست سال پیش مرده بود. کیفِ پف کرده ای در دست داشت، و رازهای خراشنده ای در برگه های داخلِ کیف. در آن غوغای نیم روز شهر تهران، با قدم های بی شتاب او همقدم بودم که ناگهان دیدم آهی کشید و از حال رفت و سنگینی اش در میان دست های من غنود. نشاندمش لب جوی. مرد، از بس که از درون خراش خورده بود، نا نداشت و تنها به کورسوی امیدی زندگی را می لنگید. به ضرب التماس های من، نیم نفسی از همان اعماقِ مُردگی بر کشید و به صورتم زل زد و با صدایی که از انتهای خراش خوردگی اش بیرون می خزید نالید: زیر سایه ی آخوندا، “محمود سهرابی” هم زندانی ام کرد و هم دار و ندارم را بالا کشید و هم به زن من پنج بار تجاوز کرد و زنم را با خودش برد که برد.

مرد، بیست سال تمام به هر سوراخِ دستگاه قضا سر فرو برده بود و از هر سوراخ بارها گزیده شده بود. از وکیل گرفته تا قاضی تا آبدارچی تا بایگانی چی تا مأموران کلانتری تا حتی خود رییس قوه ی قضاییه تا هرکسی که گمان بر همراهی و اجرای قانونش می رفت، همه او را گزیده بودند و تا توانسته بودند مکیده بودندش و سرآخر خسته تر از روز پیش، روانه اش کرده بودند به امان بی کسی. یک به یک نامه های تمام نشدنی اش را به من نشان داد. همه اصل بودند و بی اعوجاج. در این نامه ها دیدم که به هر کجا شکایت برده است و بارها و بارها داستان “سهرابی” و تجاوز به زن و بالا کشیدنِ اموالش را تعریف کرده و تعریف کرده و با هر تعریف، قاضیان و مأموران و وکلا را سرگرم کرده بود و خود را بیش از پیش به گوری که به دوش می کشید فرو تپانده بود.

مرد حتی به کمیسیون اصل نود مجلس نیز شکایت برده بود. دیدم که رییس این کمیسیون نامه ای برای رییس دادگستری تهران می نویسد و در آن ابراز شرم می کند از فاجعه ای که بر این مرد رفته در نظام اسلامی. اما چه سود؟ آخوند کمیسیون اصل نود احتمالاً این نامه را از سرِ سرگرمی نوشته به آخوندی دیگر. وگرنه گریبان می درید و عمامه بر زمین می کوفت. مگر می شود یک نفر را در روز روشن به زندان بیندازند و ثروت کلانش را هپلو کنند و ترتیب زنش را هم بدهند و تو به اسم آخوند کمیسیون اصل نود و دادستان و رییس قوه ی قضاییه و معاون و قاضی و قاضی و قاضی و قاضی و قاضی دست بر دست بسایی و در خلوت و جلوت به خودت بگویی: خودمانیم، عجب حکومتی علم کرده ایم ما!

مرد، کارخانه دار بود و ثروتمند. خانه ای داشت در خیابان فرشته ی تهران به مساحت بیش از هزار متر مربع. با همسری و چهار فرزند و زندگی ای آرام. تا این که جوانی به اسم ” محمود سهرابی” را به وی معرفی می کنند تا بکارش بگیرد. محمود سهرابی نرم نرم در گوشه های اعتماد مرد جا می گیرد و از همان گوشه ها کار مرد را می سازد. در یک سفر که مرد به راه دوری رفته است، سهرابی به چک های امضاء شده ی داخل گاوصندوق مرد دست پیدا می کند و با هماهنگی و همراهی و همکاری و امضای قاضیان امضادار، مرد را در بازگشت و از همان فرودگاه به زندان می اندازند. با امضای قاضیان شکمی و زیر شکمی و پولپرست، مرد را یکسال و نیم در زندان نگه می دارند. و این یک سال و نیم، فرصت مناسبی بوده برای محمود سهرابی و روبیدن اموال مرد و آمیختن با زن مرد و بردن زنش بجایی که مرد اکنون نمی داند کجاست.

مرد از میان برگه هایی که با خود دارد، برگه های بازجویی از زنش را نشانم می دهد که به پنج بار همبستری با سهرابی اقرار کرده است. و برگه هایی که اعترافات سهرابی در باره ی همبستری و چک های ربوده شده در آنهاست. بهتِ مرد از این است که چرا سهرابی و چاقو کشانش در امنیت کامل همچنان در باند مافیایی خود برای مردان و زنان سرگردان در دستگاه قضایی سفره پهن می کنند و وی خودش سرگردان دستگاههای بی بنیان اسلامی است.

چرا نگویم: دستگاه قضایی ما و خیلی جاهای دیگرِ این نظام هردمبیلِ اسلامی، از محمود سهرابی ها فراوان دارند. سهرابی هایی که رگ ضعف قاضیان و مأموران و اکره های دستگاه قضایی و مسئولان غیر قضایی را نیک می شناسند. اینان بساطی می آرایند و در همان بساط از حضرات با زن و شراب و دود و دم و هدایایی از قبیل سفرهای خارجی و پرداخت پول و به نام کردنِ ویلا و اتومبیل پذیرایی می کنند. در بساط سهرابی ها، هماره چاقو کشانی نیز پرسه می زنند برای عملی کردنِ اراده های ویژه ی سهرابی ها. و اگر قاضی ای و مسئولی تمرد کرد و به خواسته ی سهرابی ها تمکین نکرد، یا با همان چاقو کش ها تیغ کشش می کنند یا با تسلط سهرابی ها به دادسرای انتظامی قضات و هرکجای دیگر، وی را به دوردست ها تبعید می کنند و پرونده را از وی می گیرند و می سپرند به قاضی و مسئولی که اهل دل باشد و دلش برای دختری باکره و  زیبا و اتومبیلی شیک و ویلایی با سند منگوله دار بلرزد. بقول یک پدر شهید: اگه ما این عدالتو نخوایم کیو باید ببینیم؟!

پنج: رفتم به تماشای نمایش ” سینماهای من” به نویسندگی و کارگردانی محمد رحمانیان. گرچه این اثر، یکجور غمِ غربتِ خودِ محمد رحمانیان بود اما بازی درخشان بازیگرانِ همیشگیِ این کارگردان آنقدر تماشایی و دلنشین است که شما از ابتدا تا انتهای این نمایش، میخکوب ظرافت های هنریِ آنان می شوید. بویژه بازی شکوهمند بانو مهتاب نصیرپور که شگفتی را از دلِ هنرمندی اش بیرون می کشد و تقدیم تماشاگرانش می کند.

شش: پنجشنبه ی گذشته رفتم لواسان تا هم سری به مرحوم مهندس عزت الله سحابی و دخترش هاله بزنم که در یکی از گورستانهای آنجا آرمیده اند، و هم در مجلسی که در خانه ی این بزرگواران بپا شده بود حضور یابم. عزیزان و همراهان هماره ی من نیز آمده بودند. نسرین ستوده و دکتر ملکی و مادر شهید کریم بیگی و مادر سعید زینالی و نعمتی و خیلی های دیگر. در آن مجلس، دکتر ملکی شعری را که خود سروده بود برای همگان رونمایی کرد. آنچه که بدان باور دارم این است که افرادی چون عزت الله سحابی و هاله سحابی، آنقدر سلامت و پاک و نیک اندیش اند که ردی از عصاره ی این سلامت و پاکی و نیک اندیشی را در کل شاکله ی آدم های این حاکمیتِ دزد و بی خرد و فراری از خرد نمی شود سراغ گرفت.

محمد نوری زاد
دهم خرداد نود و چهار – تهران