اشاره: یکی دو سال پیش بود که پسرم به من نوشت: اراده را می شود محکم کرد؟ نشستم و هر آنچه را که در باور خود پرورانده بودم نوشتم و برایش فرستادم. دیروز به این نوشته بر خوردم. بد ندیدم اگر شما نیز بخوانیدش. گرچه روی سخن در این نوشته با پسرم اباذر است اما همه ی پسران و دختران و همه و همه نیز مخاطب آنند. و بیش از همه: خودم.

محمد نوری زاد
هفدهم بهمن نود و سه – تهران

————————————-

سلام پسرم،

تقویت اراده یا اراده ی قوی، به افق نگاهِ فرد بستگی دارد. همیشه به این فکرکن که چه ها داری، ونه این که چه ها نداری. این گونه اگر بیندیشی، همیشه بدنبال همانهایی خواهی بود که نداری. یعنی ازداشته های خودت که می توانند: جوانی، سلامتی، آسمان، زمین، انسانیت، ادب، امید، جستجو، کاوشگری، تلاش، خستگی ناپذیری، و اینجور چیزها باشند بهره می بری برای به دست آوردنِ آنهایی که نداری. من همیشه از کلاغی که از مقابل چشمانم می پرد تشکر می کنم. از گنجشکهایی که سرو صدا می کنند، ازگربه ای که ازجایی به جایی می رود – بی آنکه به من نگاه بکند – از همه ی اینها تشکر می کنم. حتی از کوهها و برف هایی که بر شانه دارند. چون بخودم می گویم: این کلاغ، این گربه، این گل، این کودک، این مرد، این زن، نادرترین تابلوی هستی را که در آن لحظه می توانسته شکل بگیرد، برای من – و تنها برای من – ترسیم کردند و رفتند.

به آسمان نگاه می کنم و ازستاره های بالای سر تشکر می کنم. چون اطمینان دارم آن ستاره یا سیاره یا کهکشانی که هزاران سال نوری ازمن فاصله دارند چشم براه من اند. این که من با یک سلام و یک نگاه، به آنان سری بزنم و حالی ازشان بپرسم. اگر یک وقت خیلی احساس تنهایی کردی، به کهکشانی یا ستاره و سیاره ای فکرکن که میلیاردها سال نوری از ما فاصله دارند و هیچ تلسکوپی یا هیچ سفینه ی خیالی هم سراغی از آنان نمی گیرد. اما : هستند. پس، حتی بی خیالِ نگاه مردم می توان ” بود”. و نیک نیز بود. مهم همین نیک بودن است پسرم.

اینجوری اگر به دنیا نگاه کنی، نداشتنِ پول یا تنهایی، خیلی کوچک بنظرمی آیند. تو باید بتوانی از این مرحله عبور کنی تا بتوانی اعتماد به نفس خودت را تقویت کنی. معمولا جوانانی دراندازه ی تو مدام به این فکر می کنند که چه ها ندارند. اما بر این متمرکز نمی شوند که چه ها دارند. بهمین خاطر همیشه “ناراضی” اند. این عدم رضایتِ مدام، خودش پیش ازهر رقیبی به درون آدم چنگ می اندازد و همان درون را می خراشد. این نکته هایی که من برای تو می نویسم شاید بنظرت “حرف” بیایند. اما این ها واقعیت اند. واقعیتی که هم در بیرون از ما و هم در درون ما جاری اند.

بهترین راه هایی را که بنظرم برای تقویت اراده مفیدند برایت می نویسم. منتها توفیق دراینها حتما به خود تو بستگی دارد. که چقدر به خودت و به درون خودت اهمیت بدی:

1 – سعی کن همیشه به داشتن های دیگران روی خوش نشان بدهی. یعنی از این که دیگران دارند، به رنج نیفتی. بل اگر می توانی از داشتنِ دیگران لذت هم ببری. می دانم پیمودن این مرحله بسیار دشوار است اما باید بر این فشار درونی فائق شوی. به این فکر کن که اگر این غریبه و آشنایی که تو می شناسی اشان و خیلی هم موفق و ثروتمندند، اگر نداشتند، هر از چندی به تو زنگ می زدند و تقاضای پول یا چیزی می کردند. و تو با شرمندگی می گفتی : ندارم. اما حالا بارِ این شرمندگی از روی دوش تو برداشته شده. از این که آنها دارند لذت ببر. و در مسیر درستی بیفت که تو هم داشته باشی تا یکی دیگر به تو بنگرد و لذت ببرد.

2 – اگه بتوانی صبح ها زود تر بلند شوی و بروی بیرون و کمی قدم بزنی و دراین قدم زدن ها، به درختان، به زمین زیر پا، به آفتاب، به علف هرزی که در گوشه ای روییده، به یک پرنده، به یک پروانه، حتی به نسیمی که برگهایی را به بازی گرفته نگاه کنی وبه آنها لبخند بزنی خیلی خوب می شود. یعنی به بودنِ آنها با لبخندت پاسخ بده. وای اگر بدانی در این لبخند چه اکسیری نهفته است؟

3 – بعضی وقتها در آینه به خودت نگاه بنگر و به خودت بگو: دربین همه ی پدیده های هستی و همه ی انسانها و همه ی آینده و گذشته، جای این کسی که توی آینه به من زل زده خالی بوده. و تا این فرد یا بهتربگویم این “من” در جای خودش قرارنمی گرفت، این پازلِ بزرگِ هستی شکل واقعی اش را پیدا نمی کرد. پس تو پسرم، با هرچه که داری و نداری، پازل بزرگ هستی را کامل کرده ای. و همان هستیِ بزرگ، با همه ی داشته هایش، با شخص توست که از نقص بدر آمده و کامل شده. به همین میزان نیز که تو کاملش کرده ای از تو ممنون است. وبی آن که تو بدانی از تو تشکرمی کند. ( از اینجا به بعد را خودمونی می نویسم برات!!)

4 – برای روز و ماه وسال خودت برنامه داشته باش. با هرچی هم که نداری اما با همون نداشته ها برای خودت برنامه داشته باش. یعنی با این برنامه داشتن، به همه ی نداشته های خودت وداشته های خودت شخصیت بده. وبهشون بفهمون که بفکرشون هستی.

5 – کمتر به کسی رو بزن و از او درخواست کمک مادی بکن. سختی بکش اما سعی کن خودت با تلاش بیشترسهم خودتو از گلوی هستی بیرون بکشی. البته سهمی که مال خودته. و نه دیگران.

6 – به این فکرکن که موفقیت درهمسایگیِ توئه. منتها توباید بهش سربزنی. اون چشم براه توئه. منتظرتوئه. معطل توئه. اینم بدون که اگه توبسراغش نری، اون همینطورمنتظرت می مونه اما پای اومدن پیش تونداره.

7 – یه لیوان آب که می خوای بخوری، دست نگهدار. لیوان آب رو برداربرو بنشین روی صندلی یا مبل وبهش نگاه کن. اون یه لیوان آب الان باید توی معده ی تو می بود. اما حالا مقابل چشم توئه. این اولین باریه که داری اینجوری نگاش می کنی. حالا به این فکرکن که این یه لیوان آب، نفس زنان خودشو ازیه جای دور دور به تورسونده که توبخوریش. اون ازکجا اومده پیش تو؟ هیچ فکرکردی؟ ممکنه جزیی ازآب اقیانوس آرام یا خلیج فارس بوده.که آفتاب بهش خورده وتبخیرش کرده وبردتش بالا. به این فکرکن که توهرملکولش اسم توروش نوشته شده. بعد باد وزیده واونو کشونده روی ارتفاعات یا دریاچه های پشت سد. برف شده آب شده وجاری شده ونرم نرم تونوبت مونده رفته تو لوله ی آب یا توی بطری. وتو، انتخابش کردی. وحالا اون یه جرعه آب که نفس زنان خودشو به تو رسونده آرام می گیره. احساس خوبی داره. چون ازبین همه ی آدما وسایر پدیده های زمینی، تورو پیدا کرده وقراره که توبخوریش وبه پازل وجودیش بها بدی وبذاری اونجایی که: باید.

می بینی چه حساب وکتابی توعالم هست؟ مطلقا اینها اتفاقی نیست. چه ما خدا رو قبول داشته باشیم چه نداشته باشیم. میوه ای که می خوری، کفشی که می پوشی، اکسیژنی که نفس می کشی، همه وهمه نفس زنان خودشونو به تو رسوندن تا تو مصرفشون کنی. حالا به این فکرکن که توقراره نفس زنان وبا هدف وبرنامه ودقت نظر، کجا بری؟ البته می تونی خودتو رها کنی، بله این ممکنه، اما انسانی خواهی بود که به کمترین استعدادت بهای بیشتری دادی وراه تجلی سایراستعدادهاتو سد کردی.

8 – به کیفیت کارهایی که می کنی بیشتراز کمیتشون بها بده ( که من شخصا سرکاری که با هم می کردیم دیدم این خصلت شدیدا درتوهست وخیلی کمش درمن)

9 – هروقت ناامیدی بهت فشارآورد، بلند شو برو جلوی آینه وبه خودت خیره شو وبه خودت بگو: این چیزی که تورو ناراحت کرده، اصلا ارزش اینو داره که این بی نظیرترین پدیده ی هستی رو ناراحت بکنه؟

10 – شاید بگی همه ی این حرفا برای من پول نمیشه. من میگم همه ی پولا رو روی هم بذاری، نمی تونی یه ذره معرفت یه ذره بلند نظری یه ذره فردا نگری یه ذره بزرگی وبزرگ منشی بخری. وشاید بگی من اگه پول داشته باشم می تونم همه ی اینا رو استخدام کنم. بله این ممکنه اما خودت چی؟ وقتی رفتی حمام زیر دوش به خودت بگو این آدم لخت، بدون لباسش وبدون حساب بانکی ش، چقدر می ارزه؟ اصلا اوچه کسی است؟ چه ارزشی برارزش های انسانی افزوده؟ چه جای خالی را پرکرده؟ چی داره که دیگران باید بخاطرداشتن اون دوستش داشته باشن؟ حتما به این فکرکن که حساب بانکی به یه آدم اعتبارظاهری می ده اما اون اعتباری ماندنی است که با بیماری با زیان و ورشکستگی ازبین نره. مثلا ببین وقتی اسم نلسون ماندلا میاد آیا زودترازهمه ی خصلتهاش آیا میزان حساب بانکی اش میاد جلوی چشمت؟ یا نه، ادبش، انسانیتش، بزرگی ش، بلندنظری ش، اینم بدون که نلسون ماندلا بیست وهفت سال زندون کشیده. بیست وهفت سال. یه عمر.

11– پسرم تلاش کن پولداربشی. تلاش کن ثروتمند بشی. اما ازراهش. با ایجاد ارتباط با هرکجایی که می تونی. باهاشون تماس بگیر. آدمای اطراف ما ازکسی که خیلی پیگیره وخسته نمی شه بیشترخوششون میاد تا آدمی که با یه بار در زدن، میرن ودیگه پیداشون نمی شه. دراین راه، خجالت را کناربگذاروادب را فراموش نکن.

12 – برنامه های خودتو حتما یادداشت کن و با کاغذی روی یخچال یا هرجا که جلوی چشمت باشه به خودت یادآوری کن. هرگز هرگز هرگز اجازه نده با بدقولی هات، اول به خودت و بعد به دیگران ثابت کنی که آدم بی نظم و بی دقتی هستی.اینو یادت باشه که آدما بیش وپیش ازدیگران می تونن خودشونو ورق بزنن. گرچه ممکنه سرخودشونم کلاه بذارند. اما می دونند چند مرده حلاجند.

13 – همشه امیدوار باش. با هردربسته ای که مواجه می شی اینو به خودت بگو یه کم اونورتر یه درباز هست که چشم براه منه. باید برم سراغش. حتما. حتما.

14 – بیش ازدیگران، روی خودت پافشاری کن. اینم بدون که آدما ازکارزیاد وبیداری زیاد و تلاش زیاد ازپا درنمیان اما از ناامیدی وبی برنامگی وافسردگی ازنفس می افتند.

15 – اجازه نده بیکارباشی. من این روزا دارم نقاشی می کنم. که بتونم یه روز نمایشگاه بذارم وچند تا ازتابلوهامو بفروشم. بدون این که نقاشی بلد باشم. واطمینان نیز دارم که درمیان نقاشان مطرح عددی بحساب نمیام. وممکنه – که حتما نیز احتمالش هست – بکارهام بخندند وبگند این بابا چی فکرکرده که نمایشگاه گذاشته؟

می بوسمت نازنیم

فعلا برای این بار کافیه. می خوام نقاشی کنم. یکی ازهمسایه ها زنگ زده بود که آنتن ما وصل نیست ویکی دیگه زنگ زد که سقف حمام داره چکه می کنه ودیگری با نگرانی زنگ زد که بستگان من داخل آسانسور گیرافتادند. من باید چکارمی کردم؟ بلند شدم وزدم به دل ماجرا. همین که رفتم جلو، مشکلات یکی یکی عقب نشستند. الان خسته اومدم خونه. دیشب رفتم خونه ی مرحوم افشین اسانلو. خیلی ها نیومده بودند. اما من با این خیلی ها چکاردارم؟

دوستت دارم
بابا محمدت