پیشنهاد می کنم صحبت های مرا با “رها” در باره ی حرکت اخیر دراویش گنابادی بشنوید. سخن من در این مصاحبه گرچه به قدم های مبارک دراویش و کوچ شکوهمندشان به تهران و حضورشان در جوار دادستانیِ تهران و آسیب هایی که دیده اند اشاره دارد، اما شاید یکی از صریح ترین سخنان من در این چند سال باشد. مبادا نشنوید یک وقت؟
محمد نوری زاد
دوم مهرماه سال نود و سه

آنچه در این دو روز و در این سالیان بر خانواده ی دراویش جاری شده قصه ی بسیار تلخی است. نگاه و نظر شما چیست؟

دراویش ما جزو درست کارترین، بی آزارترین و پاک دست ترین مردمان ایرانند. مردمانی دوست داشتنی، سربه زیر، خیّر، هر جا توانسته اند، بیمارستان، دبیرستان، مدرسه و غیره ساخته اند که من در سفر به دزفول دیدم. و بر خلاف جمهوری اسلامی و یک فرمانده خشن و داعشی سپاه، اصلا هم در پی جمع کردن جمعیت نیسند. تیتر یک کیهان از قول فرمانده سپاه نوشته بود که نیروی قدس وظیفه اش فرابردن انقلاب اسلامی در سطح جهان است. انقلاب اسلامی ای که در داخل در گِل مانده، در خارج از مرزهای ما چه حرفی برای گفتن دارد؟ دراویش ایران هم در کنار همه ی اقلیت ها مثل مسیحیان، یهودیان، زرتشتیان، بهائی ها، کمونیست ها، واقعا جزو مردمان آرام، بی حاشیه، بی زحمت، و دوست داشتنی اند. منتها انزجاری از جفا و رویه ها و تشیع مسلمانان و آخوند ها و آیت الله های شیعه پیدا کرده اند، تشیعی که بی دلیل می گیرد، می کشد، زندانی می کند، غارت می کند، مصادره می کند، بی دلیل فضا را تنگ می کند، بی دلیل با چهره ی عبوس به این و آن و با روی گشاده به دوستان می نگرد.

تشیعی که از گلوی آیت الله ها بیرون می آید، یک تشیع نفرت انگیز است. اینجاست که جوان ما خروج می کند و به پنجره های پیش رویش، که می تواند مسیحیت باشد، یا دراویش باشند و .. گرایش پیدا می کند. اینکه رهبر رسما در نماز جمعه به کلیساهای خانگی اشاره می کند، نشانه همین گرایش جمعیتی از جوانان است و این گرایش در طول تاریخ ما بی سابقه و بی نظیر بوده که مسلمان شیعه مسیحی شود و این به این دلیل است که جوان در این سو، چیزی جز عربده های پوک و عبوس و میان تهی که سینه سپر کرده که “من شیعه هستم”، نمی بیند.

خوب این شیعه و آیت الله های شیعه برای جامعه خود جز ایجاد دخمه های مخوف فکری و تنگناهای “حرام است…حرام است” و “جایز نیست…جایز نیست” چه کارکرد دیگری داشته اند؟ چه افق روشنی برای این جوان گشوده اند؟ حال، دراویش ما که جزو بی آزارترین و خیّرترین و انسان ترین مردمان هستند، توسط آیت الله ها، فتوا داده و نداده در قم تحمل نشدند و جمعیتی از داعشی ها و اوباش و اراذل طلبه با حمایت اطلاعات ریختند و حسینیه دراویش را با لودر با خاک یکسان کردند. خوب این دراویش به هر جا که می توانستند اعتراض کردند. جمعیتی از این دراویش را گرفتد و یک به یک به زندان بردند و مورد گستاخی قرار دادند و سبیل آنها را زدند. اصلا “یارسان ها” که انسان های پاکی هستند و در جنگ هم چقدر زحمت کشیدند و شهید داده اند هم به سختی مورد آسیب قرار گرفته اند. الان وقتی برای گرفتن گواهینامه یا استخدام مراجعه می کنند، اول باید سبیل خود را بزنند. خوب مثل آن آیت اللهی که نمونه و شاخصه ی آیت اللهی اش ریش بلندش است، شاخصه درویشی اینها هم سبیل بلندشان است. اینها را به زندان برده اند.

من الان از همین تریبون، به عنوان یک معترض مدنی، به هموطنان درویش که پرچم آزادگی و انسانیت و ادب و مبارزه ی درست و منطقی را به اهتزاز در آورده اند افتخار می کنم. در حالی که تمام اصلاح طلبان ما و برجستگان و نام آوران سیاسی ما سکوت اختیار کرده اند، اینها با زن و بچه به جلوی دادستانی رفته و می گویند که اگر اشتهایتان برای زندانی کردن سیری ناپذیر هست، بسم الله، این ما و این زن ها و بچه های ما. و این بسیار شکوهمند است و من تعظیم می کنم، تقدیس می کنم، و آفرین می گویم به این همه شعور و آزادگی و حریّت و معرفت آنها و ایمانی که به راهشان دارند. اینها با زن و بچه رفته اند و می گویند اگر مشتاق زندانی کردن هستید، بفرمایید! این من، این زن و این فرزندانم! زندانی کنید! شما که دوستان ما را گرفته اید و بدون دادگاه و بدون داشتن وکیل آنها را پشت درها ده سال و پنج سال و شش سال زندانی کرده اید، بفرمایید ما را هم زندانی کنید! این شیوه، شیوه ی درستی است. اگر اصلاح طلبان می توانستند به این شیوه ورود کنند، بسیاری از معضلات ما حل شده بود.

من دیشب دومین قسمت این مستندی که به اسم انقلاب 57 بود دیدم. در هر برنامه حداقل ده، پانزده مصاحبه با شاه بود که با خبرنگار خارجی، خیلی آزادانه و صریح و محکم، و چه زبان فرانسوی و چه انگلیسی انجام می شد. من می گویم آن شاه با همه تبلیغاتی که شما علیه او کردید، که دیکتاتور و فاسد و اهل شقاوت بود، که ما هم حرفتان را قبول می کنیم، حداقل در هر برنامه ده مصاحبه داشته. من می گویم رهبر ما یک نمونه مثال بیاورد که با یک خبرنگاه به طور مستقل نشسته و به این پرسش پاسخ داده که شما این همه زندانی سیاسی را می خواهید چه کنید؟ چرا تا چند جوان جمع می شوند و حتی دعای کمیل می خوانند، آنها را جمع می کنید و به زندان می برید؟ چرا وقتی یک جوان دانشجو می پرسد من چرا باید ستاره دار باشم، پنج، شش اَنگ دیگر به او می چسبانید او را سر ضرب به ده سال زندان محکوم می کنید؟ اینها هیچ فرقی با داعش ندارند. من امروز در جلوی زندان اوین قدم می زدم در حالیکه عکس سید ضیاء نبوی در جلوی تن پوش سپید من و عکس سید احمد خاتمی به عنوان داعشی های ایران در پشت آن قرار داشت.

یعنی شما ببینید انگار که زیباترین و درستکار ترین انسان های پاک نهاد را از جامعه جمع کرده و به زندان برده اند و شقی ترین آدم های عبوس و بددهن و فحاش را امام جمعه و مدیر و مسئول و نماینده ولی فقیه در فلان جا و فلان جا کرده اند. خوب جوان رغبتی برای این اسلام و برای این تشیع ندارد و می گریزد. شما وقتی با یک درویش بی پناه چنین با شقاوت برخورد می کنید، او را محاصره می کنید و می کشید و زن و بچه اش را داخل ون می کنید و در سطج کلانتری های تهران پخش و پلا می کنید و در کرج رهایشان می کنید، خوب آدم نگاه می کند می بیند که در جهان فهم، تعریف این رفتارها بی شعوری است، بی خردی است، دریدگی است ، دیکتاتوری است. من تاسف می خورم برای رهبری که حرف از خداو پیغمبر و اسلام و علی و اینها می زند، اما عمله های زیر دستش عبوس و بددهن و فحاش هستند، با قاضیان مرعوبی که پنج سال و ده سال برای یک جوان معترض زندان می بُرند. ما به کجا داریم می رویم؟

من امروز در مقابل زندان اوین که قدم می زدم، به همسر آقای عبدالفتاج سلطانی برخوردم که به ملاقات او می رفت. به ایشان گفتم که من فردا پس فردا عکس همسر شما را روی تن پوشم قرار خواهم داد. شما ببینید اینها به دراویش . به مسیحیان که رحم نمی کنند هیچ، به خودی ها هم رحم نمی کنند. یعنی جمعیتی از مسلمانان شیعه، که آزاده اند، انسانند، فهیمند، خردمندند، و منصفند هم در زندان ها آسیب می بینند و عمرشان تباه می شود. یک نمونه دیگر، آقای عباس امیر انتظام است که با یک اَنگ جاسوسی، 36 سال او را زندان کردند و این مرد پای حرف خودش ایستاد که اگر شهامت دارید، مرا مستقل و جلوی چشم مردم دادگاهی و ثابت کنید که من جاسوس هستم. و نکردند! پشت درهای بسته با شقاوت تمام زندانی می کنند، حکم می دهند، و ماجراهای خود را جمع و جور می کنند.

و این علت دارد، و آن اینست که اینها از هر اعتراضی احساس شکنندگی و ریزش و فروپاشی می کنند. من امروز هنگام قدم زدن جلوی اوین، دیدم سی-چهل موتورسوار گارد ویژه ضد شورش با تجهیزات و ماشین های پلیس به آنجا آمدند تا ببینیند آیا دراویش به آنجا هم می آیند یا نه. و این پس از شنبه، دومین باری بود که من آنها را می دیدم به گمان اینکه دراویش که در مقابل دادستانی رفته اند، احتمالا مقابل اوین هم می آیند. اینها در مقابل یک سری دراویش بی آزاری که حرف برای گفتن دارند و می گویند بیا حرف ما را بشنو، گارد ضد شورش می آورند. علت اینست که اینها می دانند اگر شما به یک معترض اجازه ی حرف زدن بدهید، باید به دیگری هم بدهید، اگر به یک معترض اجازه ی اعتراض بدهید، باید به دیگری هم بدهید. اگر اجازه ی راهپیمایی به یک جمعیت کارگر دادید، به جمعیت کارگر دیگر هم باید بدهید. و اینها می دانند که شاه این اواخر این کار را کرد، یعنی اجازه ی راهپیمایی در روز عید فطر را به آخوندها و غیره داد و اینها آمدند و طومار شاه را در هم پیچیدند. اینها در صورتی که مردم به صحنه بیایند، طومار خود را پیچیده می بینند. آخوندهای ما هیچ دلیلی، هیچ عرضه ای، و هیچ لیاقتی برای برای ماندن در سر کار در ایران ندارند. و بر سر کارند، و اختیار دارند، و اختیار با آنهاست و امضا ها با آنهاست. از میان همه ی آخوندهایی که الان بر سر کارند، یک نفر را مثال بزنید و بگویی که مدیر لایقی است، دانشمند فهیمی است، هوشمند با خردی است. اینها آدم هایی هستند که در نابجا قرار دارند و برای مردم این سرزمین خط و نشان می کشند. این است که درویش را و زن و بچه اش را می زنند، که نباید اینجا باشید.

من سخن کلانی دارم، و آن مختص دراویش نیست. دراویش ما با اطمینان می گویم امروز ثابت کردند که یک اقتدارند، که با زن و بچه آمدند، که اگر زندانی دوست دارید، ما زندانی شما! این رویه، رویه ی درستی است. همه می توانیم با زن و بچه برویم جلوی زندان ها و بگوییم ما هستیم. برای اینکه جوان را از زندان می ترسانند. مرد را از زندان و کار و زندگی و معیشت می ترسانند. وقتی ما بر همه ی اینها خط بکشیم و با ساک برویم، دیگر ترسی نخواهیم داشت. من امروز با غرور دیدم هشت زن و مرد آمده بودند و عکس چند پسر و دختر زندانی را در دست گرفته بودند و به عنوان معترض، با پلیس با آرامش صحبت می کردند. یعنی اگر ترس مردم کم کم فرو بریزد و به جایی برسد که ساک به دست بگیرند و جلوی زندان ها و دادستانی را پر کنند، این حاکمیت با همه ی هیاهویش فرو خواهد ریخت. چون شما به مردمی که اسلحه ندارند، و فقط حربه ی سخن دارند، فقط و فقط می توانید شلیک کنید. کسی که به سمت مردم بی آزار و بی گناه شلیک کند، گور خودش را کنده. این است که من می گویم که بزرگترین مشکل امروز ما آخوندها و آیت الله هایی هستند که بدون لیاقت و تخصص و آگاهی، کلیدها و سررشته های اداره ی جامعه را در دست دارند و تا زمانی که اینها اختیار دارند، ما به سراشیبی نگون بختی و فلاکت پیش خواهیم رفت.