آدم های نام آور – چه بخواهند و چه نخواهند – در چشم مردم اند. رفتارشان در معرض فهم و داوری مردم است. کج بروند، کج روی را بر می کشند. دروغ بگویند، دروغگویی را باب می کنند. آدمهای دروغگو، نخستین ضربه را البته بر پیکر خود می نشانند. شاید علت این که همه ی ما به راحتی دروغ می گوییم و تن مان از رواج این همه دروغ نمی لرزد، این است که در جامعه ی ما دروغ و دروغگویی، به امری ” بدیهی” بدل شده است. این دروغگویی حتی به فیلم ها و سریال های طنز ما نیز پای نهاده است. هر بازیگری که در بزنگاه ها و در تنگناهای بحرانی، دروغ های ناب تری خلق کند، با مزه تر و خواستنی تر تبلیغ می شود. و ما، یعنی مخاطبان اینجور دروغ ها، به راحتی و بی آن که گزشی در خود احساس کنیم، می نشینیم و به این دروغ پردازی ها می خندیم و به راحتی نیز مصرفشان می کنیم.

به عکسی که من از این تابلو گرفته ام نگاه کنید. شاید چندین هزار از این ها را در سطح شهر تهران نصب کرده باشند. این تابلو، نماز عید فطر را به امامت شخص رهبر تبلیغ می کند. زیر عکس اما یک دروغ بزرگ به خورد مردم داده شده است. بی آنکه دروغ پردازان بدانند فصل اینجور دروغ گویی ها و فضا پردازی ها سپری شده است. می گویم: عبارتِ ” ولی امر مسلمین جهان” یک دروغ مسلم است. یک دروغ مسلم حکومتی. بیننده ی فهیمِ این تابلو بخود می گوید: شاید شخص رهبر، به یک چنین دروغ مسلمی نه که فقط راضی بل به شدت محتاج باشد. چرا که همه ی اطرافیان رهبر را در کل ایران و جهان اگر جمع ببندیم، چه بشود که به ده یازده میلیون نفر برسند. حالا این رهبری که تنها در بخش کوچکی از جمعیتِ داخل و در مرزِ خودی های خاصِ خود فعلیت دارد، برای چه به جایگاه ولی امریِ مسلمین جهان دست می پراند؟ جز برای این که به ” خلیفه ی داعشیِ مسلمین جهان، و به سایر مراجع نام آور مثل آقای سیستانی بگوید: این تنها منم که استحقاق این مقام فراگیر جهانی را دارم و لا غیر. مشفقانه می گویم: راست بگوییم اگر چه به زیان مان تمام شود. که این یک اصل قرآنی است. دروغ هایی از این دست ، بیش از آنکه اعجابی بر بیانگیزند و یا علقه ای را ملتهب سازند، در لبخندی تلخ اما با معنی مستحیل می شوند بی تردید.

محمد نوری زاد
یازدهم مرداد نود و سه – تهران