شنبه سوم خرداد – روز هشتاد و پنجم

یک: جوان ریش حنایی آمد. یک چند وقتی پیدایش نبود و من خبری از وی نداشتم. دانستم که خارج بوده. از همان خارج، یک مجسمه ی کوچولوی برج ایفل و یک بسته کاکائو برایم هدیه آورده بود. موقع دیده بوسی از من خواست که این هدایا را به کسی نبخشم. چند نکته را روی کاغذ نوشته بود و یک به یک با من در میان گذارد. یک این که: این تهمتی که به شما می زنند کمی دارد آزار دهنده می شود. گفت: من خودم به این نتیجه رسیده ام که شما بهر دلیل – بهر دلیل – بهر دلیل، یک جور مصونیت سیاسی پیدا کرده اید. مهم اما این است که شما از این مصونیت سیاسی دارید به غلیظ ترین شکلش به نفع مردم استفاده می کنید.

گفت: شما هم مثل همه خانواده دارید و به آرامش نیاز دارید. اما همه را فدای مردم کرده اید. مگر می شود یک نفر عامل یک تشکیلات باشد و در هر سخن و در هر نوشته بر ریشه ی همان تشکیلات تیشه بکوبد؟ شما در هر نوشته و در هر سخن همانی را می گویی و می نویسی که در سینه ی مردم مانده. این افشاگری ها حتماً در آینده ای نزدیک به خیزش های اجتماعی منجر می شود و این هرگز خواست این نظام نیست.

ریش حنایی گفت: شما خیلی خوب می نویسی محمد آقا. و خواننده را با خودت همراه می کنی محمد آقا. گفت: در نوشته هایت از حیوانات هم خوب استفاده می کنی. مثل آن سگ مرده در کنار جاده ای در کردستان، یا این سگی که سلّانه سلّانه در میانه ی سفر به شیراز دیده بودی اش و با گندمزاری ساکت و ناپخته تلفیقش کرده بودی. اینها خیلی خوب به دل و فهم مطلب می نشیند.

ریش حنایی پرسید: نظرت راجع به آدم هایی مثل گنجی چیست؟ گفتم: من در کوران تحولی که بدان پای نهاده ام، بجایی رسیده ام که اصلاً و ابداً کاری به گذشته و حال و زندگی خصوصی افراد نداشته باشم. من از یک آدم فاسد و دزد و جانی و قاتل که می برندش تا اعدامش کنند، اگر سخن درستی بشنوم می پذیرم. چه برسد به هموطنانم. با هر گرایش و اعتقادی که دارند. و گفتم: در نسبت با جناب گنجی، من به نقطه نظرات ایشان و نوشته های ایشان کار دارم. و کاری ندارم که وی چه بوده و چه کرده. هر سخنی از ایشان که با عقل مطابق باشد می پذیرم وگرنه، نه.

دو: یک مرد موتوری و یک بانوی چادری از دو سو با یک پرسش مشترک پیش آمدند. این که: شما را چه می شود در این چند ماه؟ برایشان توضیح دادم. که اینها – اطلاعاتی ها – اموال مرا برده اند و نمی دهند. پرسیدند: پس عکس این خانم روی سینه تان چه می کند؟ پرسیدم: این خانم را مگر نمی شناسید؟ موتوری گفت: نه. بانوی چادری گفت: مادرتان است لابد. گفتم: مادر ستار بهشتی است که این نظام زده و کشته است او را. مرد گفت: نسبتِ این کشته با خواسته ی شما چیست؟ گفتم: این جوان را کشته اند و خونش را انکار کرده اند. و تا زمانی که این خون انکار می شود، بر هریک از ما ایرانیان واجب است که خونخواهی اش کنیم پابپای خواسته های فردی و جمعی مان.

سه: جوان موبور آمد. این جوان هر شنبه به من سر می زند. هموست که مرا با قهرمان داستان ” پیرمرد و دریا” یکی دانسته بود با پایانی خوش البته. هفته ی بعد حرفش را اصلاح کرده بود و مرا ” ساقی” خوانده بود. که به هر یک از مراجعین پیاله ای می دهم تا مست شوند. خودش می گوید: هر شنبه می آیم که پیاله ام را بگیرم و تا یک هفته مست شوم. جوان موبور این بار از قتل فروهر ها پرسید. این که: شما – نوری زاد – وقتی خبر این فاجعه در کل کشور پیچید، چه حالی و چه عکس العملی داشتید؟

گفتم: ماها چند میلیون نفر بودیم که همه مثل هم فکر می کردیم. مثل چند میلیون نفری که همین حالا در اطراف رهبرند از جلیلی گرفته تا بسیجی و کارمند و کارگر و روستایی و حتی دانشگاهی که شیفته ی رهبرند و شاقول وجودی خود را با شاخص رهبر تراز می کنند. و گفتم: من آن روزها، مثل این روزهای اطرافیان رهبر، آنچنان مستغرق وی بودم که هر چه او می گفت می پذیرفتم. وقتی رهبر گفت: قتل های زنجیره ای کار جاسوسان نفوذ کرده در سیستم اطلاعاتی و امنیتی کشور است، من باور کردم. چرا؟ چون نمی توانستم باور کنم آخوند جماعت می تواند آدم بکشد و فردی مثل فلاحیان را در آستین خود بپروراند برای کشتن مخالفان و البته برای بقای خود.

جوان موبور از یک برنامه ی تلویزیونی گفت. این که: آقای طالب زاده و آقای سلحشور نشسته بودند دوتایی صحبت می کردند در برنامه ی راز. این می گفت و آن تأیید می کرد و آن می گفت و این تأیید می کرد. تا رسیدند به کارگردانان منحرف. از شما – نوری زاد – و از آقای مخملباف رسماً اسم بردند به عنوان منحرف. گفتم: گوارای وجودشان. اما ایکاش اینقدر مردانگی می داشتند و خود مرا به برنامه شان دعوت می کردند تا من به اصول چند گانه ی انحراف می پرداختم و ریز به ریز از چند و چون انحراف می گفتم. این که چگونه یک ملت یک رهبر یک عهد بزرگ یک آرزوی ملی به انحراف کشیده می شود و دارایی های مردم به غارت می رود. جوان موبور برایم دو بطری آب آورده بود.

پژوی 206 اطلاعات از درِ وزارت بیرون زد. به جوان موبور که پشت به آنها ایستاده بود، گفتم: آمدند برادران. گفت: بیایند. برادران او را صدا زدند. در حالی که به طرفشان می رفت مرا نشانشان داد و گفت: برایش آب آورده ام خب. و من بطری آب را بالا بردم و نشان برادران دادم. برادران این بار کارت شناسایی او را به او پس دادند و چیزی ننوشتند. جوان موبور جلوی چشم اطلاعاتی ها آمد و خود را در آغوش من جا داد و سینه اش را به سینه ام چسباند و دم گوشم گفت: می خواستم برای شما کوله ای بخرم. گفتم: دارم پسرم. گفت: اینجا انگار بدون کوله یک چیزی کم دارد.

چهار: دوست قدیمی ام آمد. گفت: وقتی شما را در شیراز گرفتند، اینجور که نوشته ای رییس بچه های اطلاعات آمد و از شما تشکر کرد و گفت: من از شما ممنونم که معترضان شیراز را در حافظیه جمع کردی تا ما ترتیب شان را بدهیم. دوست قدیمی ام گفت: مگر شیراز ده تا و بیست تا و صد تا معترض دارد؟ لاف زده چه جور. و ادامه داد: من با اطمینان می گویم شصت هفتاد در صد مردم شیراز ناراضی و اساساً سیاسی اند. یکی از علت هایی که شیراز را ول کرده اند به امان خدا و کسی نیست که به دادش برسد و از شهرهای همجوار عقب مانده، همین سیاسی بودن و معترض بودن مردم شیراز است نسبت به حاکمیت.

پنج: جوانی آمد پهلوان و خنده روی. با تی شرتی برتن که آستینش کوتاه بود. یک کیف آورده بود برای من. گفت: این را بجای کوله از من بپذیرید. و گفت: این را از سفرِ چین آورده ام گرچه جای کوله ی شما را نمی گیرد. یک سئوال داشت. این که با آدم های دگم و سفت و سخت چگونه باید برخورد کرد؟ گفتم: با ملایمت. گفتم: کسی را که بر ذهنش قفل بسته، با توپ و تشر و کتاب و سخنرانی نمی شود به راه آورد و او را متوجه خساراتِ در کمینش کرد. تنها راه مواجهه با اینجور آدم ها، یا ملایمت است یا رها کردنشان. و گفتم: با اینها کل کل کردن اصلاً پسندیده نیست. پرسید: موافق این نیستید که موتورِ طرف را با یک جمله ی کوبنده پایین بیاوریم؟ گفتم: اگر طرف می داند که دارد دروغ می گوید یا بخاطر منافعش از یک جانی و از یک جنایت آشکار دفاع می کند، چرا، موافقم که با یک جمله یا یک سخنِ کوتاه اما بنیادین موتورش را پایین بیاوریم تا خیال نکند ما ببوییم. اما اگر نه، طرف اصلاَ حالی اش نیست که اوضاع از چه قرار است و صرفاَ بخاطر منافع مختصرش از یک امر نادرست دفاع می کند، جدل توفانی با وی بصلاح نیست. در اینجا باید ملایمت پیشه کرد.

شش: خانمی در حین رانندگی از من عکس گرفت. سرباز دمِ در، رفت و راه بر وی بست و گوشی اش را گرفت. بانوی خوش پوش، اتومبیلش را در جایی پارک کرد و آمد طرف سربازان دم در. در بزرگراه، راننده ها بوق می زدند و ابراز همدلی می کردند با فریاد های بلند. بانوی خوش پوش، همین ها را بهانه کرد و سربازان را به غوغای بزرگراه احاله داد که چرا با اینها برخورد نمی کنید؟

هفت: بانوی ونکووری برای خدا حافظی آمد و کف دست به پوشش سپید تن من کشید و اشک در چشم دعایم کرد. پشت به سربازان، امانتی را از کیفش در آورد و به دستم داد. در همین هنگام، دو بانوی دیگر به جمع ما پیوستند. بانوی چهارمی، دخترکی چهار ساله در بغل و دختری ده ساله در کنار داشت. شدیم یک جمع هفت نفره. سخن از این شد که آیا حرکت های فردی به نتیجه می انجامد یا نه؟ گفتم: بانوان خوب، در این نقطه ای که ما اکنون یک جلسه ی هفت نفره تشکیل داده ایم، سابقه نداشته که یک نفر ده ثانیه بیشتر بایستد چه برسد به هفت نفر و بیش از یک دقیقه توقف. این یعنی شکستن حصار ترسی که به جان تک تک ما انداخته اند. یکی از اطلاعاتی ها، پیاده آمد و بانوان را پراکنده کرد.

یکی از بانوان مثل شیر رفت به طرف مرد اطلاعاتی که مگر ما چه کرده ایم و چه گفته ایم؟ هر چه اطلاعاتی بی نوا دلیل آورد که در اینجا ایستادن قدغن است، آن بانوی معترض بر می خروشید که این شمایید که درتان را بد جایی باز کرده اید. اینجا خیابان است و این هم پل عابر است و ما هم مشغول صحبت ایم با هم.
هشت: داشتم می رفتم که ریش حنایی باز آمد. خبر اعدام مه آفرید خسروی را داد و گفت: بی حضور وکیلش اعدامش کرده اند امروز صبح ساعت سه. گفت: چند روز پیش از داخل زندان یک نامه به رهبر نوشته و رهبر را تهدید کرده به افشاگری. بعد از این نامه بوده که سرضرب و بی خبر برده اند و ترتیبش را داده اند. گفتم: ببین نوبت تک تک ما کی شود؟ داشتم می رفتم که پیرمرد لاغر هر روزه آمد و یکدانه سیب از داخل کیفش در آورد و به دستم داد. دستش را در میان گرفتم. همان دستی را که بند سبزی به مچش بود.

محمد نوری زاد
چهار خرداد نود و سه – تهران
ایمیل: mnourizaad@gmail.com
به سایت نوری زاد هم سر بزنید:
Nurizad.info
نشانی قدمگاه: بزرگراه همت – غرب به شرق – بعد از خروجی پاسداران – زیر پل عابر پیاده – ساعت چهار بعد ازظهر