یک:  بانویی چادری و میانسال  خودش را از آنسوی بزرگراه به این سوی رسانده بود تا به من بگوید: من و خانواده ام همه ی نوشته های شما را تعقیب می کنیم.  به نقطه ای از سوی دیگر بزرگراه اشاره کرد و ادامه داد: من  حامل  پیام پسرم هستم. مرا فرستاده  تا بشما بگویم:  عبور از دریایی که موجش زیاد است ممکن نیست مگر برای کسانی که موج سواری بلدند. پسرم گفت  به آقای نوری زاد بگو برای غلبه بر موج هایِ این روزها، موج سواری کند. از وی و از پسرش سپاس گفتم. او سخن دیگری نیز داشت هنوز: چندی  پیش شوهرم رفته بود مشهد. داخل حرم، آقای امامی کاشانی را می بیند. می رود جلو و به او می گوید: به این سید خراسانی بگویید این همه  به مردم ظلم نکند. بانوی چادری به سمت پله ها که رفت، پیام  پسرش را دو بار دیگر تکرار کرد:  با موج ها مقابله نکنید. اول کمی  همراهی، و بعد،  سوارشان شوید.

دو: جوانی که شاید نخستین تجربه های سیاسی اش را مزه مزه می کرد وهمین آمدنش به آن نقطه را یک جور حرکتِ سیاسی می دانست،  نفس زنان آمد و گفت:  من یک سئوال روی سینه ام مانده اگر می توانید پاسخ بدهید اگر نمی توانید بپرسید به من بگویید یا درنوشته هایتان به آن اشاره کنید. چه؟ این که چرا از ایران هیچ مقام رسمی در مراسم تشییع و تدفین نلسون ماندلا شرکت نکرد؟  این را که گفت، عجبا که منتظر پاسخ نماند و دوید و رفت. راستی پاسخِ پرسشِ او چه می تواند باشد الا این که: ما خودمان یک پا نلسون ماندلاییم! و این که: این دیگران اند که باید به کُرنشگریِ مقام الوهیِ ما بیایندِ نه این که ما به جایی برویم  و از کسی تجلیل کنیم.

سه: دانش آموزان دبیرستانی با دیدن من، کف زنان و با نشاط از پل به زیرآمدند. یکی شان گفت: نبودید؟ گفتم: بودم. همو گفت: نبودید آقا. گفتم: دیروز که جمعه بود من نبودم. همه گفتند ما هم نبودیم. گفتم: پنجشنبه بودم، اما کم.  گفتند: ما نبودیم. گفتم: خب شماها  دو روز نبوده اید و این  دو روز شاید دلیلِ این گمانِ شما بوده که من نیز نبوده ام اینجا. یکی از دانش آموزان پرسید: اموالتان را گرفتید بالاخره یا نه؟ محکم گفتم: می گیرم. یکی صدا زد: بزن کف خوشگله رو! وهمگی کف زدیم. آنان برای من، ومن برای آنان.

چهار: یک پژوی سفید محکم زد به یک اتوبوس و جلوبندی اش آسیب دید.  واویلایی شد در بزرگراه. راننده ی پژو یک بانو بود. پلیس آمد و کنارشان کشید. درست جلوی درِ ورودیِ وزارت اطلاعات. اوضاعِ آن حوالی آشفته شد. سربازان آمدند و به جنب و جوش افتادند. اتوبوس به سپاه تعلق داشت. پلاکش این را می گفت. مسافرانش؟ عده ای زن و مرد. یکی ازمسافرانِ اتوبوس دوربینش را بالا برد و از رفت و آمد مردی  فیلم  گرفت که سفید پوش بود و پرچم به دوش.

پنج: چهارسرباز و یک لباس شخصی آمدند و مشغول کابل کشیِ دوربین های بالای سرم شدند. اینها شاید تا کنون هفت مرتبه آمده اند و کارَکی کرده اند و رفته اند. طعم کارکردنشان جوری است که انگار هیچ تعلقی به کاری که انجام می دهند ندارند. مثلِ یک بیگاریِ نفرت انگیز.

شش: مردی جوان و لاغر که عینکی کاملاً سیاه به  چشم و ریشی انبوه  و بلند به صورت داشت، آمد و با نگاهی به من،  از کنارم رد شد و رفت. همو کمی بعد باز آمد و در برابرم  ایستاد و گفت: مرا می شناسی؟ گفتم:  نه. گفت: من تو را خوب می شناسم ولی. لبخندی زدم و دستم را جلو بردم. با کراهت دست داد و گفت: من حسین قدیانی هستم  و یک بار حتی باهات مصاحبه هم کرده ام. اسمش را در ذهنم مرور کردم و دانستم این حسین قدیانی احتمالاً هموست  که یکبار تهدید کرده بود که اگر موسوی و کروبی و خاتمی را فلان نکنید ما خودمان بهمانشان می کنیم. همو که تا این اواخر روزنامه ی وطن امروز را می گرداند. همو که سایت مجازیِ ” قطعه 26″ را دارد و حامی که نه، فدایی نظام و رهبری است. همو که از توافق ژنو سخت برآشفت و آن را ” هولوکاست هسته ای” نام نهاد.  قدیانی خیلی صریح گفت:  این مسخره بازیها چیست که درآورده ای؟  و به پارچه ی سفید و پرچم روی دوشم اشاره کرد. دانستم که توپش پراست و آمده که خوراکی برای نوشته ی تازه اش فراهم آورد. بی آنکه بداند خودش خوراک نوشته های تازه ی من خواهد بود.

با آرامش گفتم:  پسرم، اینها بیش از چهار سال است که اموال مرا برداشته اند. من سه خواسته دارم، به محض این که این سه خواسته ی مرا اجابت کنند می روم از اینجا. این را که گفتم، کمی از بلندای بی انصافی اش فرود آمد و گفت:  تو الان چهل پنجاه روز است که اینجا راه می روی و کسی باهات کاری ندارد. مرتب هم می نویسی آزادی نیست. گفتم: اسم این را آزادی نگذار دوست من. که اگر برای من باشد برای کسی دیگر نیست. وقتی دانستم از همچو اویی انتظار انصاف و ادب کمی  ناممکن  به نظر می رسد، به احترام پدرِ شهیدش هرجمله ام را با پسرم و عزیزم و دوست خوبم شروع کردم. که چه؟ که یعنی من کاری با بی ادبی و بی انصافیِ تو ندارم. من آنگونه ام که: هستم.

گفتم: پسرم، این سه خواسته ی مرا که برآورند، من می روم دمِ درِ سپاه. چون آنها هم اموال مرا برداشته اند و برده اند و نمی دهند. گفت: سپاه که مال کسی را نمی برد. حتماً خبطی کرده ای که اموالت را نمی دهند. گفتم:  ارزش اطلاعاتیِ یک کامپیوتر به محتوای آن است. آن را خالی می کردند و خود این کامپیوترها  را به من برمی گرداندند. صحبت من آنقدر منطقی، و فهم آن آنقدر دردسترس بود که نیازی به حاشیه  نداشت. قدیانی اما آمده بود تا تلنبار درونی اش را برمن فرو بریزد. گفت: کامپیوتر می خواهی چکار؟ تو که داری که!  به این چند تا کامپیوتر محتاجی؟ گفتم: واقعاً اینجور فکر می کنی؟  گفت: تو به اندازه ی کافی چاپیده ای. و ادامه داد: من که از ریز به ریزش خبردارم. وگفت: من خیلی که زور زده ام توانسته ام یک خانه ی پنجاه متری جور کنم. خانه ی تو کجاست؟

دستم را برشانه اش نهادم و گفتم: تو چند سال داری پسرم؟  گفت: سی و سه سال. گفتم: وقتی تو به دنیا نیامده بودی، من برای تحصیل به آمریکا رفته بودم. پس بدان که من آدم دست کج و افتاده ای نبوده ام. که اگر بودم، که اگر یک قلم سند علیه من داشتید، هم شما و هم اطلاعات و سپاه، تا کنون رسوای خاص و عامم کرده بودید.  گفت:  من قبلاً یکی دو نامه ی تو را خوانده بودم. بعد که دیدم نوشته هایت زیاد شد بی خیال شدم و نخواندم. وتأکید کرد: کار تو دروغگویی است. تو دروغ می نویسی. گفتم: یک نمونه اش را بگو اگر راست می گویی.

گفت: هرچه که در باره ی شخص اول مملکت می نویسی دروغ است. گفتم: من وقتی می نویسم مسئولیتِ  فضاحتِ هسته ای با شخص ایشان است آیا دروغ می گویم؟ مگر نه این که به اعتراف خود رهبر، او شخصاً این فضاحت بزرگ را مدیریت کرده است؟  این آیا دروغ است؟  یا من وقتی می نویسم مجلس شورای اسلامی به یک اصطبل بزرگ تبدیل شده و یا مجلس خبرگان به یک خوابگاه بزرگ، اینها دروغ است آیا؟

گفت: تو همان موقع هم که به ایشان می گفتی مولای من دروغ می گفتی. گفتم: آن موقع باور کن دروغ نمی گفتم. اما اعتراف می کنم که جاهل بودم. احمق بودم. یک آدمِ صادق اما نفهم بودم. گفت: زمان شاه اگر بود، می توانستی بیایی اینجا و آزادنه  قدم بزنی؟ گفتم: نه، نمی توانستم. و خودم چرایش را توضیح دادم: چون فکر می کنم بعد از آنهمه هزینه و شهید و بدبختیِ زمان انقلاب و زمان جنگ  وبعدِ جنگ، اینجا باید یک تفاوتک هایی با زمان شاه داشته باشد. همین تفاوتک هاست که مرا به اینجا آورده.

گفت: رفتارهایت اینجور نشان می دهد که انگار گرفتار ” کیش شخصیت ” هستی. گفتم: نه والله، شما از طرف من وکیل. بیا و برو با اینها صحبت کن این سه خواسته ی مرا برآورند من راهم را می کشم می روم پشت درِ سپاه.  نمی دانم چرا ماندن را صلاح نمی دانست.  آرام و قرار نداشت. مرتب پا به پا می شد. چند بار به ” زشت ” بودن رفتار من اشاره کرد. راه افتاد تا برود. همین را اما تکرار کرد. که: نکن این کارها را زشت است. گفتم: می دانی چرا کارِ مرا زشت می دانی؟ به این خاطر که خودت را شاخص زیبایی می دانی و رفتار مرا با شاخصِ خودت می سنجی.  ظاهراً حرف دیگری نداشت. راهش را کشید و رفت. او به گمانِ خود، برجکِ مرا پایین آورده بود.

حسین قدیانی، شاید توپ ترین و تاپ ترین حزب اللهی ای است که تا کنون و دراین مدت به دیدن من آمده اند. احتمال می دهم مصاحبه ی شب قبل من با آقای مهدی فلاحتی او را به اینجا کشانده. که  به اینجا  بیاید و با چشم خود هیبتِ  مرا ببیند و چیزکی بار من بکند و لابد خیمه ی اعتراض مرا بر سر خودم واژگون سازد.

هفت: شنیده بودم بعضی از رانندگان تاکسی اطلاعاتی اند اما این را به چشم خود ندیده بودم. امروز یک تاکسیِ سمند زرد آمد و درست در جوار درِ ورودیِ وزارت اطلاعات  پارک کرد. راننده اش مردی بود چهل ساله و درشت اندام. با چهره ی کلیشه ایِ اطلاعاتی ها. که رفت  و با سربازِ دم در خوش وبشی کرد و سوار یکی از اتومبیل ها شد و صورتِ  راننده اش را بوسید و با هم رفتند داخل.

هشت: مردی آمد با صورتی تراشیده و لاغر و با کت چرمی. پاهایش ناراحت بود. ظاهراً از یک بیماری یا آسیبِ یک حادثه  رنج می برد. صورتش سرشار از مهربانی بود. همان صورت را به صورتم سایید و گفت: من با تک تک کلمه ها و نوشته های شما زندگی می کنم. من جزو “خمیرشدگان” م. که اشاره داشت به یکی از نوشته هایم که من در آن نوشته، مردم را خمیرگونه  توصیف کرده بودم. گفت: آمده ام به شما و به خانواده ی شما سلام بگویم. امید وارم به تک تک آرزوهایتان برسید. گفتم: آرزوهای من، آرزوهای شماست. گفت: امید که مردمِ خمیرشده یِ ما یک روز بخود آیند و شکل و قیافه ی واقعیِ خود را پیدا کنند. وگفت: پاسدار بازنشسته ام. بدانید که بدنه ی سپاه همه اش با شماست. وگفت: من برادرشهیدم. همه ی خانواده ی من نیز با شمایند. همگی.

نه: مرد ویلیچری برای نخستین بار از دور اسم مرا صدا زد و به صورتم خندید و دستش را بالا برد. داشتم پاسخش را می دادم که بانویی جوان با ظاهری آنچنانی در مقابلم  ظاهرشد. تند و تند با گوشی تلفن و یک غلاف رُژِ لب  ور می رفت. اصلاً نه انگار یک زمانی  دانشجو بوده و به آدابی مؤدب. آدامس می جوید. گاه تند، وگاه بی شتاب. یک تیک عصبی هم داشت. چه؟ هرازگاه، یکی از شانه هایش را بالا می انداخت.

 این بانو، یک دقیقه بیش سخن نگفت اما درهمین یک دقیقه، شیرازه ی عاطفه ام را ازهم درید، و درختِ هرچه شرع و خدا و پیغمبر و انقلاب و ولیّ فقیه را از بیخ برید و دور انداخت. مگرچه گفت؟ ازمن پرسید: شما دختر دارید؟ بله، دوتا. خوشبخت اند؟ تا معنیِ خوشبختی چه باشد؟ هرچه باشد هرچه باشد هرچه باشد، ازمن خوشبخت ترند. و ادامه داد: من یک وقتی نماز می خواندم. روزه می گرفتم. به حیا و شرم و خانواده بها می دادم. مگرحالا نیستی دخترم؟

 تا این را پرسیدم، چشمانش خیسِ اشک شد. ناگهان. جوری که صورتش را برگرداند تا من شره های اشکش را نبینم. گویا مدتها بود که لفظِ  دخترم به گوشش ننشسته بود. عجبا که هیچ تلاشی برای ستردن اشکهایش نکرد. کمی بعد، وقتی به سمت صورت من سربرگرداند، چشم هایش، چشمه ی اشک بود. دوسه جمله گفت و بغضش را فرو کشید و انگشت نشانه اش را برپیشانی من فشرد و رفت. با این جمله که: شماها منو خراب کردید. شماها.

او رفت، بی آنکه بداند  مرا به دخمه های سرشکستگی درانداخته است. او شاید آمده بود تا مرا به همان دخمه ها دربیندازد و برود. دوستان، باور کنید من امروز اصلاً حالم خوب نیست. نوشتنِ این کلمات، به دشواریِ تراش دادنِ سنگهای سخت است برای من. کاش از پی اش می دویدم و همانجا، جلوی رهگذران و پیش چشم سرباز شهرستانیِ دمِ درِ وزارت اطلاعات، به پایش می افتادم و التماسش می کردم تا برای خنک شدن دلش، تیز ترین حرفها و ناسزاهای در سینه مانده اش را نثار من بکند، و محکم ترین سیلی اش را به گوش من بزند. چه می گویم؟ اینها مگر به خنک شدنِ دلِ همچو اویی می انجامد؟ ناسزا گفتن و سیلی زدن آیا برای او سرمایه می شد؟ سرمایه ی یک زندگیِ تف مالی شده؟ و یک جوانیِ لهیده؟ ویک نجابتِ به لجن کشیده شده؟

اجاره نشین بودند. پدر فوت کرده،  مادر بیمار، خویشاوندان همه پراکنده، وخودش بیکار و دانشجو. برادرِ دانش آموزش به نارساییِ کلیه دچار می شود. و او باید برای نجات برادر کاری می کرد. به هر در زده بود. کلیه ی خودش به کار برادر نمی آمد. باید می خریدند. با چه؟ آنها که آه در بساط نداشتند. تن فروشی اش ازهمینجا پا گرفته بود.

من ازهیچ نمی سوزم الا ازتماشای چشمانی که اشکهایش شره می کرد. واین، نشان ازآن داشت که او، با چه رنجی فرساینده درگیربود. وگرنه سرش را بالا می گرفت ویک ” گور پدرِهمه” نثار کلِ دنیا می کرد و به حرفه ی ناگزیرش فرو می شد. او که رفت، من بساطم را برداشتم و رفتم داخل اتومبیل.

من چه شانس آوردم که با اتومبیل به قدمگاه رفته بودم. معمولاً اتومبیل  را در سه چهار قدمی قدمگاه پارک می کنم. همین که نشستم داخل اتومبیل،  درآینه به صورت خود نگریستم.  یک نقطه ی درشت قرمز رنگ برپیشانیِ من نقش بسته بود. این از کجا پیدا شده؟ افتادم بجانش  و پاکش کردم. چه خوب که افراد زیادی مرا با این شکل و قیافه ندیده بودند.  من آن لکه ی قرمز را پاک کردم اما با ننگش چه کنم؟

این اثر، به عبارتی قرآنی مربوط است. که خدا برای بندگانش کفایت می کند. یادگار روزهایی که به کلاس خوشنویسی می رفتم.

محمد نوری زاد

هجدهم اسفند نود و دو – تهران

به سایت نوری زاد:

Nurizad.info

به صفحه ی نوری زاد در فیس بوک:

https://www.facebook.com/mohammadnourizad

و به صفحه ی نوری زاد در گوگل پلاس سربزنید:

https://plus.google.com/112895614620528557071

mnourizaad@gmail.com ایمیل شخصیِ محمد نوری زاد: