هشت: اندوهِ جوانان جوانرود
یکی دیگر از مناطق زیبای اورامانات، شهر جوانرود است. زیبایی ظاهری اش به کنار، من آنچنان زیبایی ای در جوانان جوانرود یافتم که شهد زیارتشان تا مدتها با من است. بیکاریِ مفرط باعث شده که جوانان منطقه به رقابت غلیظِ تحصیلی روی برند. تا مگر به یمن تحصیلات بالا بتوانند از دایره ی تنگ شهر خود خروج کنند.

اصرار جوانان جوانرود برای ورود به دانشگاههای معتبر آنچنان فراگیر است که از هرکه می پرسی چقدر درس خوانده ای، می گوید: کارشناسی یا ارشد یا دکتری. جوری که کمتر به کمتر از کارشناسی بر می خورید. جوانها درس می خوانند که ازشهر خود خروج کنند. چرا که دراین شهر دکتر هم که شوی نهایتش باید کارمند شوی. سیاست نادرست و نابخردانه ی ” شیعه سالاری” باعث شده جوانان پرشور و فهیم و درس خوانده ی جوانرود برای یافتنِ شغل مناسب به دوردست ها تارانده شوند. در این شهر، همه ی رؤسای ادارات از غریبگان شیعه اند. جوری که مثلاً رییس فلان اداره را می بینی که یک شیعه ی فوق دیپلم است و کارمندانش لیسانس و فوق لیسانس سنّی.

” رستگار رحمانی” یک جوان جوانرودی است که در کنکور سال 88 نفر اول کشور شد. آنهم در دو رشته ی علوم تجربی و زبان های خارجی. و رتبه ی چهار در رشته ی هنر. این شگفتی باعث شد که اعجاب مرکز نشینان برانگیخته شود و از او بار دیگر امتحان بگیرند. که بار دوم نیز او به همان رتبه ی نخست دست یافت. این جوان اکنون در رشته ی پزشکی دانشگاه تهران درس می خواند.

جوانان جوانرود می گویند: جوانرود بعد از سراوان، دومین شهرِ آلوده به بیکاری در کل کشور است. من خود به جوانی برخوردم که چکمه پوشیده بود و دریک حوضچه ی پرورش ماهی کارگری می کرد و به ماهیان غذا می داد. وقتی میزان تحصیلاتش را پرسیدم گفت: فوق لیسانس.
یکی از جوانان جوانرودی به من خبر داده بود اگر سه شنبه بیایی ما مراسم ” بلوط کاری” داریم. اغلبشان از سفر من به کردستان و کرمانشاه و به شهر خودشان خبر داشتند و چشم به راهم بودند.

کاش بودید و مستیِ مرا تماشا می کردید آنجا که از تماشای چهره های دوست داشتنی شان سر از پای نمی شناختم. عکاس که عکس گرفت، من خواستم تکرار کند. و به جوانها گفتم: چرا لبخند نمی زنید؟ جوانها بخاطر من لبخند زدند. عکس که گرفته شد، یکی شان دست بر شانه ی من نهاد و گفت: ما سی و چهار سال است لبخند نزده ایم. و ادامه داد: ماها با دو انگ برپیشانی به دنیا می آییم. یکی انگِ کُرد بودنمان است و دیگری انگ سنّی بودنمان.

نامه ای به همسرم
سلام فاطمه جان، اکنون که این نامه را برای تو می نگارم، دمِ صبح ششمِ آذرماه است. کجایم؟ در روستایی مجاورِپاوه. و درخانه ای که مردش بی نشان رفته. من به نوشتنِ این نامه ناگزیرم. که اگرننویسم، درخود مچاله می شوم. و بارانی ازشماتت برخود می بارم. نه این که بخواهم با نگارشِ این نامه خود را خلاص کنم، بل به این دلیل که سربه آستانِ توسایم و همراهی ات را التماس کنم.مدتهاست که سخنی درمن پابپا می شود. تحملش را داشته باش. بگذار آنچه را که ازگفتنش هراس دارم، درهمین ابتدا وابگویم. وآن این که: من دیگر به خانه بازنمی گردم. تاکی؟ تا زمانی که زندانیان سیاسی ما به خانه باز آیند، وآن سه یارنازنین نیز رهایی یابند. این را یکی دو باربه شوخی گفته بودمت. و توسکوت کرده بودی. اکنون اما شوخی ای درکارنیست. من به این سفر ادامه می دهم. با این که می دانم تو تنهایی. و پیش ازاین نیزتنها بوده ای.

آدمهایی مثل من ظاهراً برای زندگی کردن ساخته نشده اند. و آدمهایی مثل تو، برای لمسِ آرامش. من به این سفر آنقدر ادامه می دهم که خبر آید: همگانِ عزیزانِ دربند ما رها شده اند. این خبر که درهمه جا پیچید، لنگ لنگان بازمی گردم و دق الباب می کنم. اگر در به رویم وا کردی، کوله ای را که از اشک ها وآه ها و لبخندها و آرزوهای معطلِ هموطنانمان انباشته ام، پیش رویت وا می کنم. تا از این سوغات بی بدیل، لبخندهایش را برداری و تناول کنی. و اگرنه، گفتی برو به همانجاها که بوده ای، دمِ در برزمین می نشینم. آنقدرکه همسایگان و رهگذران و همان زندانیانِ آزاد شده وساطت کنند ودلِ خراش خورده ی تو را نرم کنند.
صبوری ات را از خدای خوب تمنّا می کنم.

همسرت: محمد
ششم آذرنود و دو- روستای دوریسان